sábado, 11 de abril de 2020

ABERRI EGUNA 2020

«La Dama de Anboto». Mari es el personaje más importante de los cuentos vascos. Es ella quien manda en los demás genios. Se le dan varios nombres: Mari, Maia, Mairi, Maide, Maindi, Amaia, o, simplemente Dama, puesto que se trata siempre de una mujer bella y rica.
ANUNTXI PEREA

Xalbadoren heriotzean (ahotsbakoa)

 XALBADOREN HERIOTZEAN
EN LA MUERTE DE XALBADOR
Adiskide bat bazen 
orotan bihotz-bera,
poesiaren hegoek
sentimentuzko bertsoek 
antzaldatzen zutena.
Había un amigo entrañable y sensible 
transfigurado por las alas de la poesía, 
por los versos surgidos de un profundo sentimiento, 
Plazetako kantari 
bakardadez josia,
hiltzen lihoa iruten
Bere barnean irauten 
oinazez ikasia...
ikasia.
Un cantor que iba por las plazas aterido de soledad, 
que había aprendido con dolor 
a tejer palabras y a expresarse contenidamente 
desde la insobornable verdad de su ser interior. 
Nun hago, zer larretan
Urepeleko artzaina,
Mendi hegaletan gora
oroitzapen den gerora
ihesetan joan hintzana.
Dónde estás hoy, en qué praderas 
pastor de Urepel, 
tú que huiste hacia las altas cumbres, 
hacia el mañana que perdura en el recuerdo... 
Hesia urraturik 
libratu huen kanta,
lotura guztietatik
gorputzaren mugetatik 
aske senditu nahirik.
Liberaste tu canción demoliendo el cerco, buscando la libertad 
más allá de las ataduras y los límites de tu cuerpo, 
convirtiendo tu último aliento 
Azken hatsa huela 
bertsorik sakonena,
inoiz esan ezin diren
estalitako egien 
oihurik bortitzena...
bortitzena.
En el verso más profundo, 
en el grito contundente 
de las verdades ocultas 
que jamás se pueden expresar. 
Nun hago, zer larretan
Urepeleko artzaina,
Mendi hegaletan gora
oroitzapen den gerora
ihesetan joan hintzana.
Dónde estás hoy, en qué praderas 
pastor de Urepel, 
tú que huiste hacia las altas cumbres, 
hacia el mañana que perdura en el recuerdo... 
ITXAROPENA
Biziaren hatsa berpizten denean, arbola loratzeko hastapenean. Udaberriko txoriekin, nere buru, nere indar, nere aho eta tripekin, abesten zaitut itxaropena... Zu zara egiazko izar eztia, izpi zizta zorroz ainitzez bestia. Udaberriko txoriekin, nere gogo, nere bihotz, nere amets guztiekin, abesten zaitut itxaropena... Bazter guztiak jantzi ederrenean, argia iluna gaindi duenean. Uda beteko txoriekin, nere azal, nere odol, nere hezur eta zainekin, idazten zaitut itxaropena... Zu zara egiazko gotorlekua, guda daukalarik ikaran mundua. Uda beteko txoriekin, nere gogo, nere bihotz, nere amets guztiekin, idazten zaitut itxaropena... Mendietako haizea oldartzean, ziluriasko hostoak erortzean, Larrazkeneko txoriekin, nere etsi, nere argi, nere izatearekin, margotzen zaitut itxaropena. Zu zara egiazko hego haizea, mila koloretan eraldatzen dena. Larrazkeneko txoriekin, nere gogo, nere bihotz, nere amets guztiekin, margotzen zaitut itxaropena... Heriotz irudi isiltasunean, elurrez estali lurraren gainean. Negu gorriko txoriekin, bere beso, nere gorputz, nere esku billduekin, babesten zaitut itxaropena.. Zu zara egiazko bake fereka, geroa eta iraganaren oreka. Negu gorriko txoriekin, nere gogo, nere bihotz, nere amets guztiekin, babesten zaitut itxaropena...
AITOR ALAVA
12/4/20


1 comentario: